Cén bhail atá ar na páirtithe?

Agus Séasúr na Dála thart ar feadh bhliain eile amharcann Seán Mícheál Ó Donnchadha ar stádas na bPáirtithe Polaitíochta anois.

Fine Gael

D’éirigh go maith le FG agus go mór mór le hÉanna Ó Cionnaith agus an Bhille um Cheist na  mBeatha le Linn Toirchis tugtha isteach aigé in ainneoin gur gheall FG roimh an olltoghchán deireanach nach dtugaidís isteach reachtaíocht ar son ghinmhilleadh fiú chun breith na h Ard Cúirte ar son Cás X a dheimhniú agus gur caitheadh cúig Teachtaí Dála agus beirt Sheanadóirí amach as an bPáirtí agus iad ag cloí le seasamh an Páirtí sa toghacháin tá vóta FG fós ar 29% rud a chiallaíonn go bhfuil aird an phobail dírithe ar an eacnamaíocht go príomha seachas ceist an ghinmhilleadh.

Ar an lámh eile, tá cuid des na Teachtaí Dála i FG fiú daoine mar Emer Mulhern a vótáil ar son na reachtaíochta an-mhí –shásta agus má dhéanann Éanna Ó Cionnaith aon bhotún beidh siad ag féachaint ar a gceannaireacht.

Tá buiséad deacair le tabhairt tríd na Dála ag Ó Cionnaith i mhí Dheireadh Fhómhair agus an dealramh ann go mbeidh sé ina dhian-choimhlint lena comhghleacaithe sa comhrialtas, An Lucht Oibre. Tá siad son ag rá gur cheart  buiséad níos éasca a thabhairt isteach agus buntáiste a bhaint as an faoiseamh a fhuaireamar as an socrú maidir leis na Nótaí Gealltanais. Tá Michael Noonan i bhfábhar buiséad dian a thabhairt isteach agus gearradh siar de €3.1 billiún a dhéanamh.

Tá cuid des na hAirí mí-shásta mar tá an cumhacht go léir i lámha baill den Chomhairle um Bainistíocht Eacnamaíochta [ EMC-Economic Management Council], An Taoiseach, An Tanaiste agus an tAire Airgeadais, Michael Noonan agus an tAire Caiteachas Poiblí agus Athchóirithe Brendan Howlin.

Dhá rud a chabhróidh le hÉanna Ó Cionnaith ná dá mbuafadh Maigh Eó Craobh na hÉireann i mhí Mheán Fhómhair agus an cosúlacht ann go mbuafaidh siad taréis an taispeantas a thugadar i gcoinne Dún na n Gall sa cluiche Ceathrú Ceannais agus dá mbeadh an tír ábalta imeacht as an Clár Tarrthála i ndeireadh na bliana, fáil réidh leis An Triúracht agus flaithiúnas na tíre a fháil ar ais. Bheadh cheart ag Ó Cionnaith dul isteach san chéad olltoghcháin eile mar an ceannaire a bhain flaithiúnas ar ais don tír taréis é a bheith caillte ag FF.

Fianna Fáil

Bhí ag éiri go maith le Mícheál Ó Máirtín suas le mí Meitheamh. Bhí ag éirí go maith lena bhfeachtas chun áth-eagair a chur ar an bPáirtí agus FF ar comh chéim le FG  29% don chéad uair ó thosnaigh an géarchéim eacnamaíochta. Ansin tháinig ceist an ginmhilleadh agus dúirt an ceannaire go raibh sé i bhfábhar reachtaíocht ar son Cás X agus thug treoir don Pháirtí a shampla a leanúint. Ansin d’iarr Michael McGrath agus Dara Calleary cead saor vótala de réir choinsiasa agus bhí ar Ó Máirtín géilleadh. Bhí sé suntasach gurbh iad bheirt a bheadh i gcomórtas don cheannaireacht dá mbeadh Ó Máirtín ag seasamh síos a dhein an glaoch don saor-vótáil. Ar deireadh, vótáil dhá thrian den Pháirtí Páirliminte i gcoinne na reachtaíochta.

Gan dabht tá damáiste déanta do cheannaireacht Mícheál Ó Mairtín. Anois tá baill den Pháirtí ag caint faoin cheannaireacht arís agus iad ag rá nár cheart Ó Máirtín a bheith ina cheannaire ag dul isteach san olltoghchán atá ag teacht mar bheadh sé ro-shothalach a iarraidh ar mhuintir na hÉireann vótáil do Thaoiseach a bhí ar bhord Rialtais nuair a chaill an tír a flaithiúnas.

Tá sé curtha ina leith freisin  go bhfuil sé timpeallaithe ag líon an-bheag den Pháirtí, Avril Doyle agus Niall Collins san áireamh agus nach bhfuil sé ag éisteacht le héinne eile.

An Lucht Oibre

Tá siad síos go dtí 11% sa phobalbhreith is deireannaí agus beagnach leath a chuid tacaíochta caillte acu ón olltoghchán deireanach agus leath de bhaill tofa an pháirtí imithe ar chúis amháin nó cúis eile. Tá easaontas i measc na gcúlbhinseoirí mar tá a fhios acu nach bhfuil puinn seans go dtoghfaí iad san olltoghchán atá ag teacht. Dá mbeidh drochthoradh sna toghcháin atá ag teacht an bhliain seo chugainn, toghchán áitiúil agus Eorpach, beidh deireadh le ceannaireacht Eamon Gilmore.

Níl aon dabht ach go bhfuil Páirtí an Lucht Oibre in ísle bhrí agus go scriosfar iad san olltoghchán atá ag teacht mar bhriseadar a lán dá ngealltanais réam-thoghchán agus ba iad tacadóirí a Pháirtí a fuair an léasadh is mó ó na polasaithe déine atá an Rialtas reatha ag leanúint.

Sinn Féin

Tá siad ag 15%, méadú beagnach 50% ar a vóta san olltoghchán deireanach. Agus an tóin taréis titim as an Lucht Oibre san eite clé níl ag éirí comh maith le SF agus ab fhearr leo. Tá fadhb i gcónaí leis an gCeannaire Gearóid Mac Ádhaimh nach bhfuil an svae leis ó dheas. Bhí sé ar intinn ag  Mac Ádhaimh bheith sa rialtas sa Tuaisceart agus sa Deisceart do Chomóradh Chéad Bhliain Éirí Amach na Cásca i 2016. Im thuairimse ní dhéanfaidh SF forbairt mhór ó dheas fad agus atá Mac Ádhaimh mar cheannaire. Bheadh sé níos fearr ag SF fáil réidh leis an gceannaire agus an leas-cheannaire Mary Lou MacDonald a thoghadh mar cheannaire.

Tá dhá fadhb eile ag SF. Tá siad i gcoinne gach rud agus is deacair in amanna a dhéanamh amach a gcuid polasaithe. Sa toghchán deireanach bhí siad i bhfábhar an Seanaid a choimeád ach é a leasú. Tá siad tar éis a mheon a athrú le déanaí agus iad ag rá gur cheart fáil réidh leis an Seanad. Ní dóigh liom go bhfuil sé maith go leor do lucht an fhreasúra a bheith diúltach  faoi gach polasaí rialtais, fiú má tá fiúntas iontu.

Chothaigh SF san díospóireacht faoin ghinmhilleadh gur pháirtí iad atá ar son rogha nó ar a laghad go bhfuil siad i bhfábhar ginmhilleadh i gcúinsí níos leithne ná na páirtithe eile seachas an Lucht Oibre. Tá siad i bhfábhar ginmhilleadh i gcás éigniú ,ciorrú coil agus mínormáltacht mharfach féatais [rape, incest and fatal foetal abnormality]. Bheadh impleachtaí ag an seasamh seo do pháirtithe cosúil le FF dul isteach i gcomhrialtas leo taréis an chéad olltoghchán eile.

An Lucht Neamhspleách

Chruthaigh an díospóireacht faoin ghinmhilleadh nach bhfuil siad thar moladh beirte mar tá polasaí difriúla ag a lán acu. Bhí cuid acu mar Mattie McGrath agus Michael Healy Rae i gcoinne aon ghinmhilleadh a cheadú agus vótáil siad i gcoinne na reachtaíochta. Bhí cuid eile mar Richard Boyd Barrett agus Claire Daly agus iad ar son rogha agus vótáil siad i gcoinne na reachtaíochta mar bhíodar i bhfábhar ginmhilleadh i gcúinsí i bhfad níos leithne. Tá siad ar 26% sa pobalbhreith is deanaí. Ní dóigh liom go bhfaighidh siad an vóta seo san toghacháin atá le teacht.

Ginmhilleadh : Iarmhairtí Polaitiúla

Seán Míchaél Ó Donnchadha

 Fine Gael

Bua atá anseo go gearrthréimhseach d`Éanna Ó Cionnaith. Thóg sé cinneadh láidir gan cead saorvóta ar bhonn coinsiasa a thabhairt do Theachtaí Dála a raibh fadhbanna acu leis an reachtaíocht agus níor chaill sé ach cúig theachtaí. Tá seans ann go gcaillfidh sé beirt sheanadóirí an tseachtain seo chugainn nuair a bheidh an díospóireacht sa Seanad ar an Bhille.

Is iad seo Fidelma Healy- Eames agus Paul Bradford, fear céile Lucinda Creighton. Ag  féachaint don thodhchaí áfach cé gur vótáil cuid des na teachtaí FG don bhille seo mar níor theastaigh uatha go gcaithfí amach as an pháirtí iad  bhí díomá mhór orthu mar thuigeadar go raibh geallúint tugtha ag FG roimh an olltoghcháin deireanach don Ghluaiseacht ar son na Beatha [Pro-Life Movement] nach dtabharfadh siad reachtaíocht isteach ar son ginmhilleadh.

Níl siad son ró-shásta l`Eanna Ó Cionnaith agus beidh siad ag féachaint ar a cheannasaíocht san fhadthréimse. Tá an feachtas seo go léir taréis a bheith an-thromchúiseach d`Finne Gael agus ní doigh liom go mbeidh aon fhonn orthu tabhairt faoin ginmhilleadh ar feadh tréimhse fada. Tá siad ag cur an milleán go léir ar an lucht oibre agus beidh impleachtaí ag seo ag a bpáirtíocht i gcomhrialtas leo sa todhchaí.

An Lucht Oibre

Is léir anois gur pháirt í iad an Lucht Oibre atá “ar son rogha”[pro-choice].

Beidh impleachtaí ar seo ar a bpáirtíocht i gcomhrialtas sa todhchaí mar is léir nach bhfuil aon suim ag muintir FG ginmhilleadh a cheadú ar coinsí níos leithne ná Cás X.

Bua é seo áfach don Lucht Oibre, an rud is annamh is iontach.

Sinn Féin

Ní féidir a rá go beacht gur pháirtí iad ar son rogha ach tá teachtaí dála acu cosúil leis an leas-cheannaire Mary Lou McDonald atá i bhfábhar ginmhilleadh ar chúinsí níos leithne ná Cás X, éigniú, ciorrú coil agus mínormáltacht fhéatas, ach go háirithe.

Bheadh tionchar ag an bpolasaí seo ar chomhrialtas idir iad féin agus FF, in ar vótáil dhá thrian dá dteachtaí dála i gcoinne an reachtaíocht reatha.

Fianna Fáil

Beidh díomá ar an cheannaire Míchaél Ó Máirtín nár ghlac an páirtí lena threor gan cead saor-vótála a ligean ar an cheist achrannach seo. Seans go bhfuil a cheannasaíocht ar an pháirtí laghdaithe agus go bhféachfaí ar sa ghearrthréimhse mar cheannaire eatramhach go dtí go mbeidh an beirt is mó a chuaigh ina  choinne ar cheist na saor-vótala Michael McGrath agus  Dara Calleary réidh le dul i gceannas ar an pháirtí.

Tá sé suntasach gur vótáil dhá thrian den pháirtí i gcoinne reachtaíocht an comhrialtais. Is léir anois gurbh é FF an páirtí is mó atá ar son na beatha, rud nach bheag i bhfianaise ar a tharla do gheallúint FG don Ghluaiseacht ar son na mBeatha roimh an t-olltoghcháin deireanach agus an chaoi a bhfuil an-difríochtaí  ar an cheist seo i measc lucht neamhspleách.

 

An Lucht Neamhspleách

Is tairne eile i gcónra an lucht neamhspleách an chaoi ar láimhseáil siad an reachtaíocht seo. Tá cuid acu mar Mattie McGrath agus Michael Healy-Rae caomhnach go leor ach tá cuid eile cosúil le Joe Higgins agus Richard Boyd- Barrett ar son rogha agus beagnach ginmhilleadh ar éilimh cosúil leis An Ríocht Aontaithe a bheith ar fáil.

Cuirfidh sé sin eagla ar dhaoine atá i gcoinne ginmhilleadh vótáil d` iarrthóirí  neamhspleácha  sa todhchaí.

Díospóireacht theasaí maidir le Ginmhilleadh

“Athrú ar bith ar dhlíthe ginmhillte”

Tá sé ráite ag an Taoiseach, Enda Kenny, nach n-athróidh an ‘Protection of Life in Pregnancy Bill’ dlíthe na hÉireann maidir leis an ghinmhilleadh.

Bhí sé ag caint ag preas-ócáid ar maidin.

Dúirt sé go dtabharfadh an bille ‘cinnteacht’ do mhná atá ag iompar clainne agus ‘soiléireacht dhlíthiúil’ do dhochtúirí.

An Taoiseach, Enda Kenny

Dúirt sé go bhfuil an bille taobh istigh de na paraiméadair leagtha amach ag an gCúirt Uachtarach maidir le ‘Cás X’.

Dúirt sé nach gcruthófar aon cheart nua agus go bhfuil ceart chun na beatha leanaí gan breith ann i gcónaí.

Faoin bhille nua, ceadófar ginmhilleadh má tá dochtúirí cinnte gurb í sin an t-aon leigheas a chuirfeadh deireadh le baol do bheatha na máthar.

Dúirt an Taoiseach go mbeadh scrúdú níos déine ann i gcásanna ina mbeadh  baol féinmharaithe.

Dar leis gur bhain an reachtaíocht úr le beatha a shábháil, idir saol na máthar agus saol leanaí gan breith.

Dúirt sé go raibh an rialtas tiomanta chun próiseas a chur i bhfeidhm nach scoilteadh an tír.

Dúirt an Tanáiste, Eamon /Gilmore, nach raibh i gceist leis an bhille seo ach reachtaíocht don ‘X Case’.

D’fhoilsigh an rialtas an dréacht-bhille aréir tar éis chruinniú an-fhada de chuid na comh-aireachta.

Faoin bhille, ceadófar deireadh a chur le toircheas má tá fíor-bhaol mór do bheatha na máthar, baol féinmharaithe san áireamh.

Má tá baol práinneach ann, b’fhéidir le dochtúir amháin ginmhilleadh a fhaomhadh ach má bhaineann an baol do bheatha le tinneas, caithfidh dhá dhochtúir an gnáthamh a fhaomhadh.

Ach dá má rud é gur baol féinmharaithe a bheadh i gceist, bheadh triúr dhochtúr de dhíth chun ginmhilleadh a cheadú.

Ach beidh foráil ‘diúltú coinsiasach’ ann do dhochtúirí, do bhanaltraí agus do mhná cabhrach.

Agus dá gciontódh duine ar bith as ginmhilleadh mídhleathach a dhéanamh, an bhean a bhí ag iompar clainne san áireamh, b’fhéidir téarma príosúin 14 bhliain a ghearradh orthu, finéal gan teorainn san áireamh.

Tá muintir na hÉireann scoilte go mór ar an ábhar seo agus ní dócha go sásóidh an Bille seo grúpa ‘ar son rogha’ in aon chor.

Ar an lámh eile, beidh lucht ‘ar son beatha’ buartha go n-úsáidfear an clásal maidir le féinmharú chun na geataí a oscailt do ‘ghinmhilleadh de réir éilimh’ a thabhairt isteach in Éirinn.

Chuir an suíomh seo ceist ar ár lucht léite Dé Luain – Cén seasamh atá agat féin maidir leis an nginmhilleadh?

Seo torthaí na pobalbhreithe sin.

Ginmhilleadh de réir éilimh – 46.15%

Gan an dlí a athrú ar chor ar bith – 19.23%

Reachtaíocht ar son ‘Chás X’ amháin – 11.54%

Ceist do mhná amháin atá ann – 11.54%

Ginmhilleadh i gcásanna áirithe – 7.69%

Eile – 3.85%

ALT BAINTEACH

Ginmhilleadh chun tosaigh

Ginmhilleadh chun tosaigh

Anailís le Ciarán Dúnbarrach

Is fada ceist an ghinmhillte curtha ar an mhéar fhada ag Éirinn ach is léir anois nach bhfuil an mhéar sin fada go leor a thuilleadh.

Tá ceist an ghinmhillte go mór chun tosaigh i bpolaitíocht na hÉireann faoi láthair, ní amháin idir na páirtithe ach iontu féin.

Inné sa ‘Sindo’, “Labour duo reveal plan to liberalise law bit by bit,” a ba é an fo-cheannteideal.

Bhí an scéal bunaithe ar thaifead rúnda a rinne gníomhaire frith-ghinmhillte ar bheirt TD ó Pháirtí an Lucht Oibre, Anne Ferris agus Aodhán Ó Riordáin.

Léirigh siad beirt gur chreid siad gur próiseas a bheas ann maidir le ginmhilleadh a thabhairt isteach in Éirinn agus gurb é reachtaíocht ar chás X an tús leis an phróiseas sin go díreach.

Faoi láthair, tá ginmhilleadh mídhleathach in Éirinn ach amháin má tá saol na máthar i mbaol. Mar sin féin, creidtear go dtaistealaíonn idir 4,000 agus 5,000 bean chuig an Bhreatain gach bliain chun ginmhilleadh a fháil.

Ní aon rún é go bhfuil Anne Ferris agus Aodhán Ó Riordáin ar son ghinmhilleadh de réir éilimh ach beidh brú ar Ó Riordáin go háirithe mar gheall ar an alt seo – de bhrí gur léirigh sé nach mbeadh sé soiléir faoina sheasamh i dtaca leis an cheist seo agus é ag caint leis na meáin.

Chomh maith leis sin, chaith sé anuas ar mhuintir Mhuineacháin agus a ndearcadh, dar leis, i leith cheisteanna morálta.

Ní dócha go bhfaighidh sé cárta ó Chomhairle Chontae Mhuineacháin um Nollaig.

Cé gur páirtí coimeádach iad Fine Gael i gcoitinne, agus cé go dtacóidh an chuid is mó den pháirtí le reachtaíocht ‘Cás X’ mar atá beartaithe – tá baol éirí amach nach beag ann.

Is é an fhadhb atá ag cuid mhaith d’Fhine Gael ná go mbeadh siad beartaithe go n-úsáidfear an reachtaíocht chun ginmhilleadh de réir éilimh a thabhairt isteach.

Creideann siad go dtarlóidh sé sin má luaitear baol féinmharaithe mar chúis chun ginmhilleadh a fháil.

Tá sé ráite cheana ag an TD do Ghaillimh Thoir, Brian Walsh, nach mbeidh sé ag tacú leis an bhille seo.

Tá an tAire Sóisearach, Lucinda Creighton an-ghlórach ar an cheist agus tá blag scríofa aici ar an ábhar seo.

Lucinda Creighton, TD

Tuigtear go mbeadh sí réidh chun éirí as aoireacht an pháirtí mar gheall ar an cheist.

D’iarr an Taoiseach ar dhaoine aréir, chun foighid a bheith acu agus chun fanacht go dtí go bhfoilseofar an bille sula ndéanfaidh siad breithiúnas air.

Bhí ceannaire Fhianna Fáil, Micheál Martin ag iarraidh a bheith glic ar an cheist seo agus Fianna Fáil a stiúradh tríd lár na díospóireachta.

Ach bí bheidh sé ábalta sin a dhéanamh anois agus srian láidir curtha ag Ard-Fheis a pháirtí air.

Ritheadh rún ag dearbhú gur páirtí ‘ar son beatha’ iad Fianna Fáil agus rún eile a chuaigh i gcoinne  “the introduction of any legislation which introduces the ‘risk of suicide’ as a threat to life of the mother and legitimises abortion in Ireland.’’

Thug 80% de fheisirí an pháirtí tacaíocht don rún udaí sin.

Tá clú ar Shinn Féin mar gheall ar smacht polaitiúil taobh istigh den pháirtí sin. Mar sin féin, tá easaontas á léiriú mar gheall ar an cheist áirithe seo.  Tuigtear go bhfuil an páirtí sa Dáil scoilte 50/50 maidir leis an ghinmhilleadh.

Cé go bhfuil go leor daoine taobh istigh de Shinn Féin ar son ginmhilleadh níos forleathana a bheith ar fáil  – ní dócha go ligfear don cheist an páirtí a scoilteadh áfach.

Níl an cheist seo chun imeacht ón stáitse go luath nó choíche.

Arbh fhéidir leis an ghinmhilleadh deireadh a chur le páirtithe polaitiúla na hÉireann mar atá siad san am atá i láthair agus deireadh a chur le polaitíocht Chogadh na gCarad faoi dheireadh?

Cá bhfios, ach is cinnte nach féidir an ‘genie’ seo a chur ar ais sa bhuidéal.

[Uasdátú : Déanfaidh an chomh-aireacht cinneadh maidir leis an Bhille ar chás X inniu. Tuigtear go mbeidh baol féinmharaithe san aireamh mar chúis chun deireadh a chur le toirchis / ginmhilleadh a fháil.] 

Fianna Fáil chun cinn ar an slua

Ceannaire Fhianna Fáil. Micheál Martin

I bpobalbhreith de chuid Millward Brown a fhoilseofar sa ‘Sunday Independent’ maidin amárach léireofar go bhfuil Fianna Fáil chun tosaigh ar na páirtithe eile.

Seo a leanas torthaí na pobalbhreithe sin, FF 27 (-2), FG 24 (-1), SF 16 (-4), Lucht Oibre 12 (+3), Neamhspleáigh agus dreamanna eile 21 (+3).

Níl cinneadh déanta ag 35% den phobal maidir le cén dóigh a vótálfadh siad, líon suntasach.